Aquamarijn

Aquamarijn is één van die stenen die de meeste mensen vrijwel meteen mooi vinden. Blauw mag dan één van de populairste kleuren ter wereld zijn, maar het is het frisse karakter van de blauwe tinten en de gelijkenis met de zee die van aquamarijn voor velen een steen maakt die rust en kalmte uitstraalt.

AQUAMARIJN SIERADEN >

Betekenis

Aquamarijn betekent letterlijk 'water van de zee' en bestaat uit de Latijnse woorden 'aqua' (water) en 'marinus' (tot de zee behorend).

Zelfs de naam weerspiegelt deze connecties met de zee. Aquamarijn, meer dan 2000 jaar geleden voor het eerst zo genoemd door de Romeinen, betekent letterlijk ‘water van de zee’, van de Latijnse woorden ‘aqua’ (water) en ‘marina’ (zee). Gezien zijn naam mag het geen verrassing zijn dat er een mythe bestaat die ons vertelt hoe aquamarijn voortkomt uit schatkisten die door schitterende zeemeerminnen werden vergaard.

Gezien deze achtergrond is het niet vreemd om te horen dat men in de oudheid geloofde dat aquamarijn, naast een zuiverende werking, rust, kalmte, waardigheid en wijsheid bevorderde. Als we zijn mythologie achter ons laten, wat verleent de geboortesteen van maart zijn glans? Aquamarijn is een lid van de beril-familie (van het oud-Griekse ‘beryllos’, wat blauwgroene steen betekent), die bekend staat als de ‘moeder der edelstenen’ vanwege diens hoog aangeschreven variëteit aan edelstenen. Afgezien van het blauwe aquamarijn, omvat de beril-familie onder andere bixbiet (rood), smaragd (groen), gosheniet (wit, kleurloos), heliodoor (geel) en morganiet (roze). Aquamarijn dankt zijn kleur aan ijzer. Afhankelijk van de aanwezige hoeveelheid, zorgt dit voor een uitzonderlijk mooi scala van pastel tot diepblauwe tinten, soms met een hint van groen. Aquamarijn is doorgaans ‘schoon voor het oog’ (geen zichtbare insluitingen wanneer de steen vanaf 15 centimeter wordt bekeken met het blote oog), met soms een hele hoge zuiverheid, zelfs wanneer bekeken met een loep.

Chemische samenstelling van aquamarijn

Aquamarijn behoort als eersteklas edelsteenvariëteit tot de berilfamilie ('beryllos' betekent blauwgroene steen in het Oudgrieks), die vaak de 'moeder der edelstenen' wordt genoemd vanwege zijn vele variëteiten. Naast de blauwe aquamarijn behoren ook de volgende edelstenen daartoe: de rode bixbiet, de groene smaragd, de witte gosheniet, de gele heliodoor en de roze morganiet. Zijn kleur verkrijgt aquamarijn door sporen van ijzer die in verschillende concentraties zorgen voor een buitengewoon mooi kleurenpallet van zachte pasteltonen tot diepblauw, soms met een hint van groen.

De chemische formule van deze edelsteen is Al2Be3(Si6O18) + K, Li, Na + (Fe) en de hardheid is 7,5-8. De gemiddelde dichtheid is 2,76 kg/dm3 en deze steen is doorschijnend tot doorzichtig. Het kristalstelsel van de aquamarijn is hexagonaal.

Herkomst

Vanwege zijn hoge zuiverheid en doorzichtigheid is kleur de belangrijkste overweging voor aquamarijn. De diepere, meer intense soorten blauw leveren de hoogste prijs op, maar deze zijn zeer zeldzaam. De lichtere kleuren zijn makkelijker te verkrijgen. De diepere aquamarijnblauwe tonen hebben vaak een andere handelsnaam, wat verwarrend kan zijn voor nieuwelingen in de edelstenenwereld. Deze namen, gezamenlijk ook wel ‘AAA’- of ‘dubbel blauw’-aquamarijn genoemd, omvatten: ‘Santa Maria’ (zeldzame, intens diepblauwe aquamarijn afkomstig van de Santa Maria de Itabira-afzetting in Brazilië), ‘Espirito Santo’ (aquamarijn met een mediumblauwe toon, afkomstig uit de Braziliaanse staat Espirito Santo), ‘Martha Rocha’ (naar een Braziliaanse schoonheidskoningin uit 1954) en ‘Tatu’ (vernoemd naar zijn mijn in de Braziliaanse staat Minas Gerais, die befaamd is om zijn uitzonderlijke kwaliteit en zeer beperkte productie). ‘Santa Maria’-kleuren zijn ook gevonden in Mozambique (circa 1991) en in andere Afrikaanse landen zoals Zambia. Dit heeft weer geleid tot de handelsnamen ‘Santa Maria Africana’ en ‘Santa Maria Afrique’, een mysterieuze omschrijving van de exacte herkomst. De geologische schaarste maakt het erg moeilijk om aan diepblauwe ‘AAA’-aquamarijn te komen in gekalibreerde slijpsels van meer dan een halve karaat dat geschikt is voor sieraden. Doordat de diepere tonen van aquamarijn zelden voorkomen in grotere formaten die nog van edelsteenkwaliteit zijn, kunnen deze niet continu geproduceerd worden, wat de vraag hoog houdt. Voor velen is de mooiste aquamarijn puur blauw, als een ei van een roodborstje, met een gemiddelde toon en intensiteit, niet te donker en niet te licht. Alhoewel, aquamarijn kan nooit te donker zijn (hoe donkerder het blauw, des te beter de steen), maar de diepere kleuren kunnen soms grijzig en dof worden. Sporen van groen leveren vaak hele mooie exemplaren op, die heel toepasselijk de maritieme kwaliteit van de steen kunnen etaleren. De meer wijds verkrijgbare pastelblauwe stenen met hun voortreffelijke doorzichtigheid stralen daarentegen rust uit en laten subtiele tinten zien die doen denken aan rustig kabbelend water en tropische stranden. Zoals gebruikelijk moet u uw eigen smaak ontwikkelen op basis van uw budget en kleurvoorkeuren. Aquamarijn dat matig is geslepen, te veel grijs of groen bevat, of prominent aanwezige insluitingen bevat, zou overeenkomstig geprijsd moeten worden. Omdat kleur zo’n belangrijke rol speelt bij het bepalen van de waarde passen edelsteenslijpers vaak diepere slijpsels toe om de kleur te benadrukken. Aquamarijn is doorgaans goed geslepen, waarbij ovalen, peren en smaragd-slijpsels het meest voorkomen. Let er ook nu weer op dat de steen een gelijkmatige kleur heeft en een goede schittering, ongeacht het slijpsel of de vorm. Aan het begin van de 19e eeuw (circa 1830), voor de moderne vondsten van aquamarijn in Afrika, waren het de edelsteenvelden in het Braziliaanse Minas Gerais (Portugees voor ‘algemene mijnen’) en de Russische Oeral die de beste kwaliteit produceerden en daarmee het veld aanvoerden. Tegenwoordig is Brazilië nog steeds een grote leverancier, maar diverse Afrikaanse landen, waaronder Nigeria (producent van aquamarijn sinds 1983), Madagaskar, Mozambique en Zambia, produceren nu ook aquamarijn dat minstens zo mooi is. Of het nu het hemelsblauw of het diepe oceaanblauw betreft, aquamarijn blijft een betoverend mooie steen die altijd straalt, ongeacht de kleur van uw ogen of de tint van uw huid. In zekere zin lijkt het erop dat de helderblauwe essentie van de zee echt in aquamarijn besloten ligt.

Aquamarijn Steen
AAA Aquamarijn

Geschiedenis van aquamarijn

In de oudheid werd aquamarijn geprezen, omdat het zeevaarders zou behoeden voor de toorn van Poseidon (de Griekse god van de zee, Neptunus voor de Romeinen) en hen zodoende een veilige reis garandeerde. Poseidon was een god die je zeker te vriend wilde houden. Een tevreden Poseidon zorgde voor nieuwe eilanden en kalme zeeën. Deed je echter iets wat hem niet zinde, dan stonden je, met een machtige zwaai van zijn drietand, aardbevingen, stormen, schipbreuk en verdrinking te wachten. Van GPS, reddingsmissies of reddingsvesten was in die tijd nog geen sprake. Velen baden dus tot Poseidon voor een veilige reis en droegen amuletten van aquamarijn. In geval van nood gooiden ze deze talismannen als offers overboord om Poseidons woede – en daarmee de storm – tot bedaren te brengen. Ook vandaag nog lijkt de geboortesteen van de maand maart omgeven met een aura van rust. In de tijd van de Middeleeuwen werd vaak het beeld van Maria met aquamarijn gedecoreerd. Men geloofde dat de steen van de zee geluk en voorspoed zou brengen.

Eigenschappen van aquamarijn

De blauwe kleur is het belangrijkste schoonheidscriterium bij aquamarijnen, waarbij hun bekoorlijkheid pas in volle omvang zichtbaar wordt in het schijnsel van kaarslicht. Normaal gesproken is aquamarijn transparant en schoon voor het oog, dat wil zeggen dat vanaf een afstand van circa 15 centimeter met het blote oog geen insluitingen zichtbaar zijn. Zelfs bij uitvergroting vertonen aquamarijnen een zeer hoge zuiverheid.

Aquamarijnvariëteiten

Voor iemand die pas sinds kort geïnteresseerd is in edelstenen kunnen de verschillende handelsnamen waarmee de verschillende aquamarijntonen worden aangeduid, aanvankelijk verwarrend zijn. Naast het verzamelbegrip 'AAA'-aquamarijn zijn de volgende namen gebruikelijk: Santa Maria, een zeldzame aquamarijn in een intens diepblauw uit de Braziliaanse vindplaats Santa Maria de Itabira. Tot de Brazilianen behoren ook de São-Domingos-aquamarijn, die toevallig ontdekt werd op de naamgevende rundveehouderij en klassiek aquamarijn pastelblauw is, en de Santa Teresa-aquamarijn, die door zijn briljante turkooisblauw betovert. De Boca Rica-aquamarijn is eveneens vernoemd naar zijn Braziliaanse mijn, die aquamarijnen voortbrengt met exotische zeeschuim- en oceaanachtige groentinten. De Pedra Azul-aquamarijn heeft een intense donkerblauwe kleur en stamt ook uit Brazilië. Uitermate indrukwekkend is kattenoogaquamarijn. Het kattenoogfenomeen is zeer zeldzaam bij edelstenen, bij aquamarijnen komt het zelfs zo goed als nooit voor. Dit effect wordt veroorzaakt door de reflectie van lange, naaldvormige, parallel lopende insluitingen. Net als bij steredelstenen komt ook het kattenoogeffect alleen naar voren in het cabochonslijpsel en is dit het best te zien in een direct invallende enkele lichtstraal.

Kattenoogaquamarijn
Sao-Domingo-Aquamarijn

Sterrenbeeld aquamarijn

Het sterrenbeeld van aquamarijn is onder meer Weegschaal, Vissen, Tweelingen en Waterman.

Soorten en kleuren

De aqamarijn komt voor in verschillende soorten waarvan de Santa maria aquamarijn de bekendste is. Zoals de naam al door vermoeden wordt deze edelsteen ook wel gezien als steen van het water. De kleuren van aquamarijnen varieren van groen, blauwm tot licht paars en roze. Deze edelsteen is doorschijnend tot volledig doorzichtig en wordt bestempeld als een van de populairste edelstenen. Tegenwoordig wordt deze edelsteen ook veelvoudig verwerkt in edelstenen sieraden vanwege de betoverend mooie kleur en structuur van de steen.

Aquamarijn behoort tot de Beril of Beryl familie. Andere Beril varianten zijn onder meer Gosheniet en Morganiet.

Gosheniet

Gosheniet is de witte (kleurloze) variëteit van beril en is befaamd om zijn uitzonderlijke doorzichtigheid en briljantie. Hoewel het is genoemd naar de plek waar het voor het eerst werd gevonden (Goshen, Massachusetts), is gosheniet ook bekend onder diverse andere namen, zoals witte beril en heldere beril. Zijn kleurloze puurheid zorgde ervoor dat gosheniet in het oude Rome en Griekenland werd gebruikt voor lenzen van brillen. Tegenwoordig geloven historici dat de bril die de Romeinse keizer Nero tijdens gladiatorengevechten droeg waarschijnlijk lenzen bevatte van gosheniet, en niet, zoals de Romeinse historicus Plinius de Oudere optekende, smaragden. Gosheniet kan onder andere worden gevonden in Brazilië, Colombia, Pakistan en Afghanistan.

Morganiet

Deze edelsteen, ontdekt in Madagaskar in 1911, werd roze beril genoemd tot de beroemde gemmoloog George Frederick Kunz hem een nieuwe naam gaf ter ere van zijn weldoener, de bankier en filantroop uit New York, John Pierpont Morgan. Morganiet is een doorschijnende tot doorzichtige beril, verwant aan aquamarijn en smaragd, die zijn kleur ontleent aan sporen van mangaan, wat zalige tinten roze, magnolia en perzik oplevert. Morganiet wordt momenteel verkregen uit Afghanistan, Brazilië en Madagaskar en is doorgaans ‘schoon voor het oog’. De enige rem op de populariteit van morganiet is helaas zijn zeldzaamheid.

Verzorging van aquamarijn

Aquamarijn mag enkel op normale wijze of met stoom worden gereinigd.

Naar boven

Gegevensbescherming

Om Juwelo optimaal te kunnen tonen en te verbeteren , maken we gebruik van cookies. Door op de knop "Accepteren" te klikken, kunt u akkoord gaan met het gebruik van cookies, afwijzen het gebruik van cookies of beslissen welk type cookies u wilt accepteren. Voor meer informatie over cookies, zie ons privacybeleid.

Accepteer
Bewerken
Trustpilot
nu live